David Maljković

David Maljkovic, Images with their Own Shadows, 2008
In het kader van Contour 2009 - de 4de Biënnale voor bewegend beeld te Mechelen, onder de titel 'Hidden In Remembrance Is The Silent Memory Of Our Future', presenteert David Maljkovic de film Beelden met hun eigen schaduwen. In deze film probeert hij het idealisme uit het begin van de jaren vijftig te vatten, maar beklemtoont ook dat het nodig is in het reine te komen met de geschiedenis om aan de toekomst te kunnen beginnen.
David Maljkovic's films, collages, sculpturen en installaties exploreren de historische, culturele en ideologische erfenis van modernistische projecten in Kroatië, toen het nog deel uitmaakte van Joegoslavië. De kunstenaar onderzoekt de actuele betekenissen van vergeten monumenten, culturen en ideologieën en hoe deze veranderen van het ene tijdperk naar het volgende. Hij verlaat zich op de iconografie en de geschiedenis van het modernistische project om werken te creëren die zich in het heden inschrijven en tegelijk bedenkingen bij een mogelijke toekomst oproepen.
Beelden met hun eigen schaduwen werd opgenomen in het museum van Vjenceslav Richter, architect, kunstenaar en stichtend lid van EXAT-51 en maakt gebruik van geluidsfragmenten uit het laatste interview met Richter: "Ik kreeg een eerste grote kans toen ik een ontwerp maakte voor het paviljoen voor de Expo 58 in Brussel. Mijn voorstel won de eerste prijs. Het had eigenlijk maar één sleutelbegrip: funderingen in de lucht. Het werd aanvaard als idee, maar dan speelden allerlei factoren zodat ik moest terugkeren naar een min of meer 'normaal gebouw', dat overigens veel succes had."
EXAT 51 - afkorting van Experimenteel Atelier - was een Kroatische avant-garde groepering in het Zagreb van de jaren 1950-1956 die ijverde voor het behoud van de rechtmatigheid van abstracte kunst en experimentele kunstpraktijken, praktijken die indruisten tegen het officiële socialistisch realisme.
De film van Maljkovic streeft er naar het idealisme van de periode te vatten en overwegingen met betrekking tot het gecontesteerde verhaal van het socialistisch modernisme te formuleren. Tegelijkertijd stelt hij de vraag naar de relatie tussen het zogeheten 'internationale' modernisme versus het 'perifere' modernisme dat wortel schoten een lokale context en dikwijls voor verschillende doeleinden werden ingezet. Hij stelt vragen bij de mogelijke erfenis van deze idealistische modellen en biedt een diagnose van de onmogelijkheid tot het herstimuleren van de utopische aspiraties die de kern van het modernistische project uitmaakten.
Het werk van David Maljkovic voert ons mee naar een dimensie waar verleden en toekomst met elkaar in dialoog worden gebracht en waar het modernistische project niet wordt behandeld als een afgesloten hoofdstuk, maar als een model dat mogelijkheden voor toekomstige ontwikkelingen kan bieden: "Zolang er ateliers zijn die experimenteren, leeft en werkt EXAT verder."